सिन्धुपाल्चोक ।
असार ८ - भूकम्पबाट सिन्धुपाल्चोकमा सञ्चालित तथा पुराना ७ सय ५० भन्दा बढी खानेपानी आयोजनामा क्षति पुगेको छ । यसबाट अर्बभन्दा बढीको नोक्सान भएको जिल्ला खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालयले जनाएको छ । उसका अनुसार सदरमुकामसहित दुई नगरपालिका र ६८ गाविसमा सञ्चालित ठूला तथा साना सबैजसो आयोजना प्रभावित भएका छन् ।
सबैभन्दा बढी चौतारा नगरपालिकाका लागि सञ्चालित थालखर्क, मजुवा र होल्चेको पाइप लाइन तथा इन्टेक गएको छ । यसबाट नगरपालिकामा खानेपानी अभाव भयो, डिभिजन प्रमुख अरुणकुमार सिम्खडाले भने, ‘पाइप फेरेर केही सुधार गरेका छौं ।’ झन्डै तीन किमि पाइप फेर्न र संरचना निर्माणका लागि २ करोड लाग्ने अनुमान सिम्खडाको छ । थालखर्क तेस्रो र चौथो आयोजनाको ‘लाइन’ चलाएर तत्काललाई व्यवस्था मिलाइएको छ"इकान्तिपुरमा खबर छ।
जिविस, गाविस, गैरसरकारी संघसंस्थाले निर्माण गरेका ११ सय ६८ आयोजनामध्ये आधाभन्दा बढीमा क्षति पुगेको छ । स्थानीयले आफ्नै पहलमा निर्माण भएका आयोजनाको विवरण प्राप्त भएको छैन, उनले भने, ‘त्यो पनि हेर्ने हो भने क्षति बढ्न सक्छ ।’ जिल्लाभर ५८ आयोजना सञ्चालन भइरहेका छन् । चालू आवमा मात्र २७ सञ्चालन भएका छन् । ठूलोपाखर, थुम्पाखर, टेकानपुर, सिपापोखरे, जलवीरे, बाह्रबीसेलगायत स्थानमा सञ्चालन भइरहेका ठूला आयोजनामा बढी क्षति छ, उनले भने, ‘केही गाउँबाट अझै सूचना आउन बाँकी छ ।’ कार्यालयले तत्काल पाइप फेरर भए पनि खानेपानी पुर्याउन कोसिस भइरहेको जनाएको छ । अहिले सबै प्राविधिक जनशक्ति गाउँ पठाएको उनी बताउँछन् । थोरै खर्च गरेर तत्काल पाइपमात्र फेर्न सक्ने आयोजना सञ्चालनमा ल्याइरहेको छ । खासगरी पहिरो चलिरहेको तातोपानी, भोताङ, गोल्चे, गुम्बा, बरुवालगायत गाविसको यथार्थ जानकारी अझै प्राप्त भएको छैन । कतिपय ठाउँमा तत्काल जान नसक्ने र स्थानीय पनि विस्थापित भएको अवस्था छ ।
६० प्रतिशत शौचालय क्षतिग्रस्त
सन् २०१७ सम्म खुला दिसा मुक्त बनाउने अभियानअनुरूप जिल्लामा ९९ प्रतिशतले शौचालय बनाइसकेका थिए । ०६९ बाट सुरु अभियानअन्तर्गत शौचालय निर्माण र सरसफाइका लागि सरकारी र गैरसरकारी क्षेत्रबाट मात्र करिब १० करोडभन्दा बढी खर्च भइसकेको थियो । स्थानीयले व्यक्तिगत खर्च जोड्ने हो भने करोडौंको नोक्सानी भएको छ, प्राविधिकको प्रारम्भिक रिपोर्टमा उल्लेख छ ।
डिभिजनका अनुसार भूकम्पले ६० प्रतिशत शौचालय प्रयोगविहीन बनाएको छ । जिल्लाको सबै दुई नगरपालिका र ६८ गाविसलाई खुला दिसा मुक्त बनाउने अभियान अन्तर्गत सञ्चालित कार्यक्रम अन्तिम चरणमा पुगेका बेला भूकम्पले क्षति पुर्याएको हो । कार्यक्रम सफल बनाउन ग्लोबल सेनिटेसन फन्ड र यूएन ह्याबिट्याटको सहयोग र जिल्ला खानेपानी, सरसफाइ तथा स्वच्छता समितिको समन्वयमा जिल्लाभर अभियान सञ्चालन भइरहेको छ । स्वच्छन्दता समितिका अनुसार अभियान सुरु गर्नुअघि जिल्लाका ३६ प्रतिशतले मात्र शौचालय प्रयोग गर्थे । समितिका सदस्यसचिव तथा डिभिजन प्रमुख सिम्खाडाका अनुसार अभियानपछि मात्र जिल्लाभर ३५ हजार शौचालय निर्माण भएका थिए ।
No comments:
Post a Comment